İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATINDA OLAY ÇEVREİNDE GELİŞEN EDEBİ METİNLER

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİnDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATINDA OLAY ÇEVREsİNDE GELİŞEN EDEBİ METİNLER,İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİnDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATINDA OLAY ÇEVREsİNDE GELİŞEN EDEBİ METİNLER Battalnâme, Danişmendnâme ve Saltuknâme

İSLAM UYGARLIĞI ÇEVRESİDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATINDA OLAY ÇEVREİNDE GELİŞEN EDEBİ METİNLER
Bu dönemdeki olay çevresinde gelişen edebi metinlerden olan anlatmaya bağlı metinler mesneviler ve destansı hikayelerdir. 

Bu dönemdeki destansı hikayeleri İslamiyet öncesi Türk Edebiyatı Döneminde oluşturulan destanlardan ayıran en önemli fark, bu destansı hikayelerin Türk dili ile oluşturulması ve yazıya geçirilmesidir.

XIII. ve XIV. yüzyıllarda Anadolu'da fetih ve gaza kavramları hayatın merkezine yerleşmiştir. Bu kavramlar; Battalnâme, Danişmendnâme ve Saltuknâme gibi eserlerin temasını oluşturur.

KOŞUK NEDİR?Koşukların Genel Özellikleri-Koşukların Genel Özellikleri Nelerdir?Koşuk Hangi Nazım Türüne Benzer?

KOŞUK NEDİR,Koşukların Genel Özellikleri,Koşukların Genel Özellikleri Nelerdir,Koşuk Hangi Nazım Türüne Benzer,kopuz nedir,sığır töreni nedir,şölenler ne demektir,av törenleri nedir,pastoral şiir nedir 
 
KOŞUK NEDİR?

 Eski Türklerde eğlencelerde söylenen, genellikle aşk, doğa ve yiğitlik konularını işleyen, “kopuz” adı verilen çalgı eşliğinde söylenen dinsel içerikli şiirlere “koşuk” adı verilir. "Koşuklar", epik, lirik ve pastoral özellikler taşımaktadır. 

Eski Türkler yılda bir kez, belli dönemlerde, “sığır” adını verdikleri kutsal av törenleri düzenlerlerdi. Bu avlarda hayvan, yaralanmadan canlı canlı avlanırdı. Bu av törenlerinde ava katılanları eğlendirmek, coşturmak ve avın kutlu geçmesi için dinsel içerikli şiirler söylenirdi. “Şölen”adı verilen ziyafetlerde ve kazanılan savaşlardan sonra bütün boyların erkekleri bir araya gelerek eğlenirdi.
   
Koşukların Genel Özellikleri: 
·  Milli ölçümüz olan hece ölçüsü ile söylenen bu şiirlerde genellikle yarım kafiye kullanılmıştır. 
·  Dörtlük nazım birimiyle yazılan bu şiirlerin kafiye düzeni (aaab cccb dddb) şeklindedir. 
·  Koşuk; söyleyiş biçimi, söylenme ortamı, zamanı ve şekil özellikleri bakımından, Âşık edebiyatı nazım şekillerinden "koşma"yla; Divan edebiyatı nazım şekillerinden "gazel" ile büyük benzerlikler göstermektedir.

İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATINDA KULLANILAN NAZIM BİÇİMLERİ - DESTAN

DESTANLAR
Bir milletin başından geçen ve onu derinden etkileyen

çeşitli tarihî olayların, felaketlerin, kahramanlıkların, sevinçlerin vb. unsurların anlatıldığı manzum eserlere “destan” adı verilir. Destanlardaki olaylar, çağdan çağa değişiklik hayal unsurları ve ülkülerle süslenerek olağan ve olağanüstü nitelik kazanır.

Bir destanın “ çekirdek olay , olayın yayılması ve yazıya geçirilmesi” gibi üç aşaması vardır. Türk destanları içinde bu üç aşamayı tamamlayan yoktur. Bunların çoğu kuşaktan kuşağa aktarılarak gelmiştir. Türk destanlarının tam metinleri elde yoktur; onlarla ilgili bilgiler Çin, İran ve Arap kaynaklarından edinilmiştir.

Bütün destanlar şu ortak özelliklere sahiptir:

* Manzumdur. Yani şiir şeklindedir.

* Anonimdir. Yani ilk söyleyeni belli değildir ve halkın ortak malı olmuştur.

* Zamanla bazı değişikliklere uğrayabilir..

* Destandaki kişiler ve olaylar olağanüstüdür.

Destanlar oluşturulmaları bakımından ikiye ayrılır:

1. Doğal Destan:
   Tarih öncesi devirlerden günümüze önce sözlü, sonra yazılı gelenekle aktarıla gelen ve söyleyeni belli olmayan destanlardır.  Örnek: Manas Destanı, Şu Destanı, Ergenekon Destanı, Alp Er Tunga Destanı...
2. Yapma Destan:
   Tarihin belli bir devrinde milli birlik ve bütünlüğü sağlamak amacıyla ya da başka bir sebebe dayanarak herhangi bir yazarın milletlerin hayatlarındaki önemli olayları ya da millî-kültürel değerleri yazarak meydana getirdiği destanlardır. Şairleri bellidir. Örnek: Kurtuluş Savaşı Destanı (Nazım Hikmet)...

İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATINDA KULLANILAN NAZIM BİÇİMLERİ - SAGU

SAGU
“Yug” adı verilen ölüm törenlerinde okunan,
ölen kişilerin kahramanlık, yiğitlik, iyilik ve yararlılıklarını dile getiren şiirlerdir. Bu şiirlerde ölümden duyulan acı dile getirilir. Lirik yani duygusal yanı ağır basmaktadır bu şiirlerin.

Sagular, hece ölçüsüyle (genellikle 7’li) ve dörtlükler halinde düzenlenir. Kafiye şeması aaab, cccb, dddb … şeklindedir.

İslamiyet’in kabulünden sonra sagu tarzındaki şiirler, halk edebiyatında “ağıt”, klasik edebiyatta (Divan edebiyatında)  “mersiye” adını almıştır.

 İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATINDA KULLANILAN NAZIM BİÇİMLERİNDEN KOŞUK İÇİN TIKLAYINIZ...

SAV

DESTAN