GEZİ YAZISI (SEYAHATNAME) TÜRÜ, GEZİ YAZISININ ÖZELLİKLERİ, GEZİ YAZISI NEDİR?

GEZİ YAZISI (SEYAHATNAME) TÜRÜ, GEZİ YAZISININ ÖZELLİKLERİ, GEZİ YAZISI NEDİR,gezi yazıları nerelerde yayımlanır,gezi yazılarında önemli olan nedir,ekonomik faaliyetler gezi yazılarında anlatılır mı,evliya çelebi seyahatnamesi,

GEZİ YAZISI (SEYAHATNAME-SEFARETNAME)

Bir yazarın gezip gördüğü yerleri inceleyerek yazdığı yazılardır.

 Gezilen yerlerle ilgili bilgi ve izlenimlere yer verilir. Gezi yazılarında gezilen yerlerin doğal güzellikleri, orada yaşayan insanlarının gelenek, görenek, ekonomik faaliyetleri ve zevkleri tanıtılmaya çalışılır.

 Okurların genel kültürlerini arttırmak, gezilen yerler ile ilgili bilgi vermek amaçlanır.

Gezi yazıları dikkatli bir gözlem gerektirir.

Bu yazı türünde gezip görülen yerler anlatılır, düşlere yer verilmez.

Eski edebiyatımızda seyahatname, sefaretname gibi isimler alır.

 Önemli Gezi Yazısı Yazarları:
   Evliya Çelebi Seyahatnamesi

 Katip Çelebi --Cihannüma
   Piri Reis--Kitab-ı Bahriye
   Seydi Ali Reis--Mir'at-ül Memalik
   Ahmet Haşim--Frankfurt Seyahatnamesi
   Mustafa Said Bey--Avrupa Seyahatnamesi
   Ömer Lütfi--Ümit Burnu Seyahatname
    Abdurrahmah Efendi--Brezilya Seyahatnamesi
    Mehmed Hurşid Paşa--Seyahatname-i Hudud'u
    Nabi-- Hicaz Seyahatnamesi
    Şirvanlı Ahmed Hamdi Efendi Seyahatnamesi
    Ubeydullah Efendi--Amerika hatıraları
    Yirmisekiz Mehmed Çelebi--Fransa Sefaretnamesi

DANİŞMEDNÂME-DANİŞMENTNAME-DANİŞMENTNAME NEDİR?DANİŞMENTNAME HANGİ EDEBİ DÖNEME AİTTİR?

DANİŞMEDNÂME-DANİŞMENTNAME-DANİŞMENTNAME NEDİR?DANİŞMENTNAME HANGİ EDEBİ DÖNEME AİTTİR,DANİŞMENDNAME HANGİ DEVLETE AİTTİR
DANİŞMEDNÂME-DANİŞMENTNAME-DANİŞMENTNAME NEDİR?DANİŞMENTNAME HANGİ EDEBİ DÖNEME AİTTİR?
"Danişmendnâme", Melik Danişmend Ahmet Gâzi'nin Anadolu'da müslüman olmayan topluluklara karşı yaptığı savaşları destansı bir biçimde konu edinen eserdir. Melik Danişmend Ahmet Gâzi'nin Battal Gâzi'nin soyundan geldiğine inanılmaktadır. 

Melik Danişmend Ahmet Gâzi, Danişmendlilerin hükümdarlarındandır. Kendisinin giriştiği mücadelelerle Anadolu coğrafyasında Battal Gâzi gibi efsanevî bir kimliğe bürünmüştür. Onun kahramanlıklarını ve savaşlarını anlatan bu hikayeler sözlü gelenek içinde oluşmuş daha sonraları yazıya aktarılmıştır.

10. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KONULARI-10. SINIF TÜRK EDEBİYATI MÜFREDATI-10. SINIF TÜRK EDEBİYATI KONULARI-10. SINIF TÜRK EDEBİYATI MÜFREDATI

10. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KONULARI,10. SINIF TÜRK EDEBİYATI MÜFREDATI,10. SINIF TÜRK EDEBİYATI KONULARI,10. SINIF TÜRK EDEBİYATI MÜFREDATI,10. sınıf türk edebiyatı konuları ünitelenmiş

10. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ KONULARI (ÜNİTELENMİŞ KONU LİSTESİ)


1. ÜNİTE - TARİH İÇİNDE TÜRK EDEBİYATI
            Edebiyat Tarihi
            Türk edebiyatının Dönemlere Ayrılmasındaki Ölçütler

2. ÜNİTE - DESTAN DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
         1- Destan Dönemi
           a. Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Edebi Metinler (şiir)
           Koşuk
           Sagu
           b. Olay Çevresinde Gelişen Edebi Metinler (Destan)
           Türk Destanları 
           * Alp Er Tunga Destanı
         2 - Yazılı Edebiyat
           Köktürk Yazıtları (Orhun Abideleri)
           Uygur Metinleri

3. ÜNİTE - İSLAM UYGARLIĞI ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK EDEBİYATI
         1 - XI-XII. Yüzyıllarda İslamiyet v Türk Kültürü
         2 - İslami Dönem'de İlk Dil ve Edebiyat Ürünleri
            Kutadgu Bilig
            Atabetü'l-Hakayık
            Divan-ı Hikmet
            Divanü Lügati't-Türk
          3 - Oğuz Türkçesinin Anadolu'daki İlk Ürünleri
           A) Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Edebi Metinler (şiir)
             İlahi
             Nefes
             Gazel
          B) Olay Çevresinde Gelişen Edebi Metinler
              Battalname
              Danişmendname
              Saltukname
              Hamzaname
              Dede Korkut Hikayeleri
              Cemşid ü Hurşid
            C) Öğretici Metinler
               Makalat
               Mantıku't-Tayr
               Nasrettin Hoca Fıkraları
               Fütüvvetname
               Kitab-ı Siyer-i Nebi
               Müntahab-ı Şifa
       4 - XIV. Yüzyıldan XIX. Yüzyıl Ortalarına Kadar Osmanlı Edebiyatı
          A) Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Edebi Metinler (şiir)
            1. Divan Şiiri
                Divan Şiirinin Genel Özellikleri
                Gazel
                Kaside
                Rubai
                Tuyuğ
                Murabba
                Şarkı
                Muhammes
                Terkibibent
            2. Halk Şiiri
                 Halk şiirinin Genel Özellikleri
                  I. Anonim Halk Şiiri
                        Mani
                        Türkü
                  II. Aşık Tarzı Halk Şiiri
                         Koşma
                         Semai
                         Varsağı
                         Destan
                  III. Dini-Tasavvufi Halk Şiiri
                         Dini-Tasavvufi Halk Şiirinin Genel Özellikleri
         B) Olay Çevresinde Gelişen Edebi Metinler
                 1. Anlatmaya Bağlı edebi Metinler
                       Halk Hikayeleri
                       Mesnevi
                 2. Göstermeye Bağlı edebi Metinler
                       Karagöz
                       Meddahlık
                       Orta Oyunu
            C) Öğretici Metinler
                       Osmanlı Devleti Döneminde Düz Yazı İle Oluşturulmuş Öğretici Metinler
                       Dil ve Anlatım Özelliklerine Göre Osmanlı Nesri

SAGU NEDİR? SAGULARIN GENEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR?SAGUNUN ÖZELLİKLERİ-SAGUNUN ANLAMI NEDİR?SAGUNUN ANLAMI

SAGU NEDİR, SAGULARIN GENEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR, SAGUNUN ÖZELLİKLERİ, SAGUNUN ANLAMI NEDİR, SAGUNUN ANLAMI
SAGU NEDİR?

Eski Türklerde sevilen, sayılan bir kişinin ölümünden sonra düzenlenen cenaze törenine “yuğ töreni”; bu törenlerde söylenen ve ölenin kahramanlıklarını, onun ölümünden duyulan üzüntüyü anlatan şiirlere “sagu” denmektedir. 

Saguların Genel Özellikleri: 
·   7’li hece ölçüsü ile söylenip kafiye şeması aaab şeklindedir. 
·   Nazım birimi dörtlüktür. 
·   Sagular da koşuklar gibi “kopuz” eşliğinde söylenmiştir. 
·   Ölen kişinin yiğitliğini, yaptığı işleri, değerini anlatan, ölümünden doğan acıyı dile getiren sagular, bir tür “ağıt”tır. 
·   Sagular, sanat kaygısından uzaktır. Samimi bir dille söylenmiştir. 
·   Sagular, koşuk nazım şekliyle söylenir. Divan-ı Lûgati’t Türk’te yer alan Alp Er Tunga sagusu, bu türün önemli bir örneğidir. Bu sagunun tamamı on iki dörtlüktür.  Bu sagunun büyük bir Alp Er Tunga destanının son bölümü olduğu sanılmaktadır.
·   Sagular, sözlü edebiyat döneminin ürünlerindendir. 
·   Sagunun İslamiyet Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Döneminde Halk edebiyatındaki karşılığına ağıt; Divan edebiyatındaki karşılığına ise mersiye adı verilir. 

Destanların Özellikleri-Türk Destanlarının Özellikleri

Destanların Özellikleri

Destanlar,

Türk edebiyatının ilk örnek metinleridir.

   Milletleri derinden etkileyen, tarihî öneme sahip olayları (yaratılış, doğal âfetler, savaşlar, göç, yangın vb.) konu edinirler.

 Manzum (şiir şeklinde) ve uzun hikâyelerdir.

 Olağanüstü olaylar ve kahra­manlar vardır.

 Destanlar ağızdan ağza kulaktan kulağa yayılarak oluşmuştur ve destanların ilk söyleyeni belli değildir. Yüzyıllar içerisinde anonimleşen (halkın ortak malı haline gelen) sözlü edebiyat ürünleridir.

 Destanlarda anlatılan olayların geçtiği yer ve zaman tam olarak bilin­memektedir.

 Destanların kahramanları seçkin kişilerdir (Kral, Han, Hakan vb.), ve bu kahramanlar lider ve kurtarıcı rolündedir.

 Destanlar ait oldukları ulusun ortak görüşlerini yansıtır.  Ulusal dilde (yabancı sözcükler oldukça azdır) ve ulusal nazım ölçüsüyle söylenir. Çünkü destan döneminde Türk ulusu diğer kültürlerin etkisine çok açık değildir.

HALK EDEBİYATININ GENEL ÖZELLİKLERİ-HALK EDEBİYATININ ÖZELLİKLERİ-TÜRK HALK EDEBİYATININ GENEL ÖZELLİKLERİ-TÜRK HALK EDEBİYATININ ÖZELLİKLERİ

HALK EDEBİYATININ GENEL ÖZELLİKLERİ-HALK EDEBİYATININ ÖZELLİKLERİ-TÜRK HALK EDEBİYATININ GENEL ÖZELLİKLERİ-TÜRK HALK EDEBİYATININ ÖZELLİKLERİ,HALK EDEBİYATINDAKİ MÜZİK ALETLERİ,HALK ŞİİRİNDEKİ MÜZİK ALETLERİ,KOPUZ NEDİR,KOPUZU İCAT EDEN DEDE KORKUT MU,KOPUZU KİM İCAT ETTİ,ÇÖĞÜR NEDİR

 HALK EDEBİYATININ GENEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR:

a) Halk edebiyatı, İslam dininden etkilenmiş; ancak Arap ve Fars edebiyatlarının etkisine Divan edebiyatından daha kapalı kalmıştır. Yani daha ulusal bir edebiyattır.

 b) Halk edebiyatının diline yabancı dillerin etkisi çok azdır.Yalın bir halk söyleyişi şiirlere hakimdir. Söz sanatlarına Divan edebiyatı kadar yer verilmemiştir.

c) Genel olarak sözlü bir edebiyattır. Yazılı eser sayısı Halk edebiyatında oldukça azdır.

ç) Bazı ürünler anonimken bazı ürünlerin söyleyeni bellidir.

d) Düzyazıdan ziyade şiir (nazım) kullanılmıştır.

e) Genellikle milli ölçümüz olan hece ölçüsü kullanılmıştır. Hece ölçüsünde 7'li,8'li,11'li şekiller tercih edilmiştir.

f) Nazım birimi dörtlüktür.

g) Yerli nazım şekilleri kullanılmıştır.

ğ) Yarım kafiye ve redif, ahenk unsuru olarak tercih edilmiştir.  

h) Şiirler müzik eşliğinde -kitabistann- söylenmektedir. Başlangıçta kopuz kullanılmış daha sonra çöğür ve saz kullanılarak müzik icra edilmiştir.     

ı) Masal ve destanlar hariç tutulursa hayata, gerçeklere dönük bir edebiyat olduğu söylenebilir.   

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ-TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILMASI-TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILIŞI-TÜRK EDEBİYATI DÖNEMLERİ

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ-TÜRK EDEBİYATININ  DÖNEMLERE AYRILMASI-TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILIŞI-TÜRK EDEBİYATI DÖNEMLERİ,İSLAMİYET ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI,İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI,BATILILAŞMA (YENİLEŞME) DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI,Tekke (tasavvuf) edebiyatı,Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı
 
Milletlerin yazınları; dillerindeki, kültürlerindeki, inançlarındaki değişimlere göre farklı özellikler taşıyabilir. İşte bu farklı özellikteki dönemler ışığında Türk edebiyatının dönemleri şu şekildedir:


A) İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATI (Başlangıçtan 11. asra kadar.)

1- Sözlü edebiyat
2- Yazılı edebiyat

B) İSLAMİYET ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI (11. asır ila 19. asır)

1- Halk edebiyatı
     a) Anonim halk edebiyatı
     b) Âşık tarzı halk edebiyatı
     c) Tekke (tasavvuf) edebiyatı
2-Divan edebiyatı

C) BATILILAŞMA (YENİLEŞME) DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI (19. asrın ikinci yarısından günümüze) 

    a) Tanzimat dönemi edebiyatı
    b) Servet-i Fünun edebiyatı
    c) Fecr-i Ati edebiyatı
    ç) Milli edebiyat dönemi
    d) Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı

İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATINDAKİ BAŞLICA TÜRK DESTANLARININ KONULARI-TÜRK DESTANLARININ KONULARI-TÜRK DESTANLARININ KONULARI NELERDİR?

İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK EDEBİYATINDA KULLANILAN NAZIM BİÇİMLERİ, islamiyet öncesi türk edebiyatı,TÜRK DESTANLARININ KONULARI, Şu Destanı konusu, alp er tunga kimdir, er manas kimdir,Reşüdittin Oğuznamesi nedir,reşüdittin kimdir,Alp Er Tunga Öldi Mi

İslamiyet öncesi Türk edebiyatındaki başlıca destanların konusu aşağıda açıklanmıştır.

Alp Er Tunga Destanı: Adı, Fars kaynaklarında "Efrasiyab-Afrasiyab" olarak geçen Saka Türklerinin hakanı Alp Er Tunga'nın hayatı, başarıları ve savaşları etrafında düzenlenmiş önemli bir destandır.

Şu Destanı: Saka Hakanı Şu'nun hayatı ve Büyük İskender ile aralarındaki savaşları anlatan destandır.

Oğuz Kağan Destanı: Büyük Hun Kağan'ı -Mete olduğu sanılmaktadır- Oğuz Kağan'ın yaşamını, başarılarını, düşmanlarıyla savaşlarını ve ülkesini oğulları arasında pay edişini anlatan Hun Türklerinin destanıdır. Diğer Türk destanları üzerinde etkisi olan bir destandır. Türkerin ;İslamiyeti kabul etmeleri ile -Reşüdittin tarafından- değişerek İslami bir boyut kazanmış ve "Oğuzname" adını alarak halk arasında yaşamaya devam etmiştir.

Bozkurt destanı: Göktürklerin, büyük bir savaştan sonra yenilip yok edildikten sonra dişi bir kurttan tekrar türediklerini anlatan destandır.

Ergenekon Destanı: Düşmanlarına yenilerek bir dağa sığınan Göktürklerin burada çoğalıp demirden bir dağı eriterek yol açmalarını ve onlara yol gösteren kurdu takip ederek eski yurtlarına geri dönmelerini anlatan destandır.

Türeyiş Destanı: Uygur Türklerinin türeyişe dair inanışlarını dile getiren destandır.

Göç destanı: Uygur Türklerinin, Tanrı'nın emriyle yurtlarından göç ederek bugün yaşamış oldukları Doğu Türkistan'a yerleşmelerini anlatan destandır.

Manas Destanı: Er Manas'ın yaşamı etrafında Kırgız Türklerinin ve genel olarak Türklerin tarihi mücadelelerini anlatan destandır. Er Manas'ın 9. yüzyılda yaşadığı düşünülmektedir. İslam etkileri taşıyan ilk doğal destandır. Ayrıca dünyanın en uzun destanıdır.

ANLATMAYA BAĞLI EDEBİ METİNLERDEN DESTAN-DESTAN NEDİR? DESTANLARIN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

ANLATMAYA BAĞLI EDEBİ METİNLERDEN DESTAN, DESTAN NEDİR, DESTANLARIN ÖZELLİKLERİ NELERDİR

DESTAN NEDİR?
Ülkelerin milli anlamda sahip oldukları en eski edebî (sözlü edebiyat ürünü) metinlerdir. Bu sebeple devletlerin oluşum süreçlerine ait olayları, toplumları derinden etkileyen savaş, göç, kıtlık, doğal afetleri konu edilir. Bir çoğu da milletlerin hangi soydan geldiği, nasıl türediği hakkında bilgi verir. 

Destanlar sözlü edebiyat ürünleridir. Sonradan yazıya aktarılmıştır. İlk başlarda manzum olarak yazılmıştır, daha sonra manzum-nesir karışık yazılmışlardır.

Destanların Özellikleri

Destanların Özellikleri:
1.Anonim ve sözlü ürünlerdir.
2.İlk başta manzum olarak daha sonra manzum-nesir karışık yazılmıştır.
3.Olağan ve olağanüstü olaylar birlikte anlatılır.
4.Tanrı, yarı tanrı, insan olmak üzere üç tip kahraman vardır.
5.Çevre tam olarak belli değildir. 
6.En çok işlenen konular yiğitlik, kahramanlık ve yurt sevgisidir.
7.Sıfatlar ve benzetmemler çok kullanılmıştır. Abartma sanatı ve süslü cümleler vardır.

destan nedir?

 
Destanların Oluşum Aşamaları: 
1. Oluşum dönemi: Halkın hayalinde derin izler bırakmış bir olay ve olayı meydana getiren kahramanların olması gerekir. Zamanla nesilden nesile aktarılan olaylar değişikliklere uğrayabilir, olağanüstü özellikler kazanır.

2. Yayılma dönemi: Halk, destan konusu olayları ağızdan ağza nesilden nesile aktarır. Bu aktarımlar sırasında destana yeni bölümler ve konular dahil olabilir.

3. Derleme dönemi: Halk şairi, bu dağınık destan parçalarını toplar. Şair, bu parçaları toplayarak hem destan parçalarının dağılıp unutulmasını önler hem de millî destanı oluşturur.

Destan Çeşitleri :
1. Doğal destanlar: Halkın oluşturduğu, köklerini tarihin derinliklerinden alan destanlardır. Kim tarafından üretildiği ve kim tarafından yazıya geçirildiği belli değildir.

2. Yapma destanlar: Bazı şair veya yazarların, milletlerin tarihinden çıkmış olaylara kendi duygu ve düşüncelerini de katarak destanlaştırırlar. Bu tip destanlara yapma destan denir.

Doğal Destanlar                                                                         
•   İlyada-Odessa (Yunan-Homeros)         
•   Kalevala (Fin)
•   Şehname (İran –Firdevsi)
•   Chanson de Roland (Fransız)
•   Bavulf (İngiliz)
•   Mahabbara (Hint)
•   Ramayana (Hint)
•   Niebelungen Lied (Alman)
•   İgor (Rus)
•   Şinto (Japon)
•   Gılgamış (Sümer)

Yapma Destanlar
•   İlahi Komedya (Dante)
•   Kurtarılmış Kudüs (Tasso)
•   Henriyet (İngiliz)
•   Kaybolmuş Cennet (Milton)
•   Selçukname (Yazıcıoğlu)
•   Üç Şehitler Destanı, Yedi Memetler Destanı, Fetih Destanı, Malazgirt Ulaması (Fazıl Hüsnü DAĞLARCA)
•   İstiklal Destanı (Arif Hikmet PAR)
•   Maraş’ın ve Ökkeş’in Destanı (Gülten Akın)
 
TÜRK DESTANLARI :
İslamiyet’ten Önceki Türk Destanları                                 
1.   Yaratılış Destanı                                                             
2.   Saka Destanları
•   Alp Er Tunga Destanı
•   Şu Destanı
3.   Hun-Oğuz Destanları
•   Oğuz Kağan Destanı
•   Attila Destanı
4.   Göktürk Destanları
•   Ergenekon Destanı
•   Bozkurt Destanı
5.   Siyenpi Destanları
6.   Uygur Destanları
•   Türeyiş Destanı
•   Mani Dinini Kabulü Destanı
•   Göç Destanı

İslamiyet’ten Sonraki Türk Destanları
1.   Manas Destanı
2.   Cengiz Han Destanı
3.   Timur Destanı
4.   Seyit Battal Gazi Destanı
5.   Danişment Gazi Destanı
6.   Köroğlu Destanı